Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, để thực hiện Luật Hợp tác xã năm 2012, một số Bộ, ngành và địa phương đã ban hành quy định riêng để phân loại và đánh giá HTX trong lĩnh vực, địa bàn mình phụ trách như Ngân hàng Nhà nước, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Liên minh HTX Việt Nam, UBND tỉnh Quảng Trị... Tuy nhiên, các quy định này chỉ mang tính chất chuyên ngành hoặc đặc thù của địa phương, chưa bao trùm thống nhất toàn bộ việc phân loại, đánh giá HTX của tất cả các loại hình HTX trên toàn quốc khiến cho các quy định chồng chéo, không thống nhất do vậy càng gây khó khăn cho công tác quản lý nhà nước.

Trong tình hình này, rất cần phải xây dựng một văn bản hướng dẫn chung để thống nhất đánh giá tình hình và hiệu quả hoạt động của HTX. Do vậy, việc Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng Thông tư Hướng dẫn phân loại và đánh giá HTX để thay thế Thông tư 01/2006/TT-BKHĐT đã hết hiệu lực và làm căn cứ để thống kê, đánh giá tình hình HTX nói chung trên toàn quốc là hoàn toàn phù hợp và rất cần thiết.

Phân loại hợp tác xã

Dự thảo đề xuất “Phân loại HTX theo loại hình đăng ký”, gồm 4 loại hình: 1. HTX; 2. Liên hiệp HTX; 3.Quỹ tín dụng nhân dân; 4. Ngân hàng HTX.

Về phân loại HTX theo sản phẩm, dịch vụ cung ứng cho thành viên, dự thảo quy định, căn cứ theo sản phẩm, dịch vụ HTX cung ứng cho thành viên, HTX được chia thành:

HTX của người tiêu dùng là HTX thành lập nhằm mục tiêu chủ yếu cung ứng sản phẩm, dịch vụ đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của thành viên. Thành viên vừa là chủ sở hữu vừa là khách hàng tiêu dùng cuối cùng;

HTX của người sản xuất là HTX thành lập nhằm mục tiêu chủ yếu cung ứng các sản phẩm, dịch vụ đầu vào, đầu ra cho thành viên có tổ chức hoạt động kinh tế (HTX này có thể cung ứng sản phẩm, dịch vụ đầu vào, hoặc chế biến sản phẩm, hoặc tiêu thụ sản phẩm và thực hiện dịch vụ đầu ra cho thành viên nhằm phục vụ hoạt động kinh tế của thành viên).

HTX của người lao động là HTX chủ yếu cung ứng dịch vụ việc làm cho thành viên. Thành viên vừa là chủ sở hữu vừa là người lao động trong HTX.

Phân loại HTX theo quy mô thành viên như sau: HTX quy mô thành viên siêu nhỏ là HTX có dưới 30 thành viên. HTX quy mô thành viên nhỏ là HTX có từ 30 đến dưới 100 thành viên. HTX quy mô thành viên vừa là HTX có từ 100 đến 500 thành viên. HTX quy mô thành viên lớn là HTX có trên 500 thành viên.

Phân loại HTX theo quy mô tổng nguồn vốn như sau: HTX quy mô vốn siêu nhỏ là HTX có tổng nguồn vốn dưới 1 tỷ đồng. HTX quy mô vốn nhỏ là HTX có tổng nguồn vốn từ 1 tỷ đồng đến dưới 5 tỷ đồng. HTX quy mô vốn vừa là HTX có tổng nguồn vốn từ 5 tỷ đến dưới 50 tỷ đồng. HTX quy mô vốn lớn là HTX có tổng nguồn vốn từ trên 50 tỷ đồng.

3 nhóm tiêu chí đánh giá hợp tác xã

HTX được đánh giá dựa trên 16 tiêu chí và được chia thành 3 nhóm:

Nhóm tiêu chí về kinh tế (tối đa 30 điểm): Tổng tài sản, tổng vốn chủ sở hữu; doanh thu, thu nhập sau thuế, tỷ lệ trích lập các quỹ đầu tư phát triển, dự phòng tài chính, khen thưởng phúc lợi;

Nhóm tiêu chí về quản trị, điều hành (tối đa 30 điểm): Trình độ bộ máy quản trị điều hành HTX; trình độ áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất; mức độ giải quyết khiếu nại tố cáo;

Nhóm tiêu chí về thành viên và cộng đồng (tối đa 40 điểm): Số lượng thành viên; giá ưu tiên cho thành viên; ưu tiên phân phối thu nhập cho thành viên theo mức độ sử dụng dịch vụ; mức độ hài lòng của thành viên đối với HTX; tỷ lệ trích lập quỹ khen thưởng, phúc lợi; HTX được khen thưởng; tích cực tham gia các hoạt động cộng đồng.

LP (VGP)